هزینه زندگی و تحصیل در آلمان برای دانشجویان ایرانی
هزینه تحصیل در المان در واقع شامل دودسته هزینه می‌شود که برخی از آن‌ها مرتبط با قبل از ورود به آلمان و برخی از آن‌ها مرتبط با زمان پس از ورود به این کشور است. ازاین‌رو دانشجویانی که قصد دارند زندگی جدید خود را در این کشور صنعتی شروع کنند، هم می‌بایست نسبت به مخارج اپلای و مهاجرت اطلاعاتی داشته باشند و هم در خصوص مخارج ماهانه دانشجویان در آلمان اطلاعات خود را تکمیل کنند.
آزادسازی مدرک
یکی از اصلی‌ترین هزینه‌های شما برای تحصیل در آلمان هزینه آزادسازی مدرک است. البته اگر شما در دانشگاه‌های آزاد، پیام‌نور یا علمی‌کاربردی و یا هر دانشگاه شهریه‌پرداز درس خوانده باشید، نیاز به پرداخت هزینه از این بابت ندارید. در مقابل دانشجویان دانشگاه‌های سراسری که در قبال تحصیل رایگان، می‌بایست به کشور خدمت کنند باید برای آزادسازی مدرک در سریع‌ترین حالت ممکن هزینه‌ای را پرداخت کنند که این مقدار هزینه با توجه به نرخ روز و قوانین روز تعیین می‌شود. به‌این‌ترتیب نیاز است که در زمان آزادسازی مدرک، از این هزینه‌ها اطلاعات کسب کنید.
ترجمه مدارک
هزینه ترجمه مدارک نیز از نمونه هزینه های تحصیل در آلمان است که شما می‌بایست در کشور مبدأ آن را پرداخت کنید. این مسئله بستگی به تعداد مدارک شما دارد. برای ترجمه هر صفحه مدارک تحصیلی و هویتی عموماً بین 50 هزار تومان تا 120 هزار تومان از شما گرفته می‌شود که در نهایت با توجه به میزان مدارکی که برای اپلای نیاز به ترجمه دارند، این هزینه به دست می‌آید.
هزینه تمکن مالی
یکی دیگر از هزینه های تحصیل در المان قبل از ورود قانونی به این کشور، هزینه تمکن مالی برای دریافت ویزا است. درواقع دولت آلمان با اینکه تحصیل را برای بسیاری از دانشجویان بین‌المللی رایگان کرده است؛ اما توقع دارد که دانشجو بتواند هزینه یک سال زندگی در این کشور را همراه خود بیاورد. همین موضوع باعث شده است تا طبق قوانین جدید تصویب شده، هر دانشجو به 11,904 یورو پول به‌عنوان تمکن مالی نیاز داشته باشد. شما می‌بایست با استفاده از گواهی‌هایی مانند موجودی حساب در زمان دریافت ویزای تحصیلی، در سفارت تمکن مالی خود را اثبات کنید. همچنین شما می‌بایست این پول را با خود به آلمان ببرید و در یک حساب بلوکه شده قرار دهید.
هزینه بیمه درمانی
همچنین شما قبل از ورود به خاک آلمان و حتی قبل از اقدام برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان می‌بایست یک بیمه درمانی برای خود خریداری کنید. خرید بیمه درمانی از الزامی‌ترین اقدامات پیش از سفر است که بدون آن، دریافت ویزا برای شما ممکن نیست چرا که اتحادیه اروپا هیچ دانشجویی را بدون بیمه نمی‌پذیرد. بیمه‌های کوتاه‌مدت درمانی در این کشور عموماً بین 30 تا 50 یورو در ماه هزینه دارند که البته مقدار اولیه و پایه پرداختی این بیمه‌ها نسبت به یکدیگر تفاوت دارد.
هزینه مدرک زبان
یکی دیگر از هزینه‌های قبل از مهاجرت، هزینه دریافت مدرک زبان است. شما می‌بایست برای پذیرش تحصیلی آلمان و دریافت ویزا با توجه به برنامه تحصیلی که قصد دارید در آن تحصیل کنید یک مدرک زبان آلمانی یا انگلیسی ارائه کنید. مدارک زبان انگلیسی مجاز که عموم دانشگاه‌های آلمان آن‌ها را می‌پذیرند دو آزمون TOEFL و IELTS هستند. البته آزمون‌های CAE و CPE نیز مورد قبول بسیاری از موسسات این کشور هستند؛ اما دو آزمون تافل و آیلتس دردسترس‌تر هستند. هزینه آزمون تافل در حال حاضر (پاییز 1403)، 250 یورو است و درصورتی‌که ثبت‌نام خود را دیرهنگام انجام دهید؛ یعنی 2 الی 7 روز مانده به‌روز آزمون در سامانه ثبت‌نام کنید این هزینه به 290 یورو می‌رسد. همچنین برای آزمون آیلتس شما باید برای شرکت در آزمون نسخه کامپیوتری 305 یورو و برای شرکت در آزمون با نسخه کاغذی 200 یورو هزینه کنید.
در مقابل برای مدارک زبان آلمانی، شما می‌توانید مدارک مختلفی را مانند Goethe-Zertifikat (مدرک زبان گوته)، TestDaF، DSH و Telc را ارائه کنید. آزمون گوته بر اساس سطحی که شما در آن آزمون می‌دهید ممکن است هزینه متفاوتی داشته باشد؛ اما گستره قیمتی این آزمون بین 135 یورو تا 355 یورو قرار دارد. همچنین برای آزمون زبان آلمانی DSH شما نیاز دارید بین 40 تا 170 یورو وابسته به سطحی که می‌خواهید در آن آزمون بدهید هزینه کنید. هزینه آزمون TestDaF (آزمون داف) نیز در حال حاضر 175 یورو است و در نهایت آزمون Telc نیز مانند آزمون گوته وابسته به سطحی که می‌خواهید آزمون بدهید بین 139 یورو تا 169 یورو هزینه دارد.
هزینه اپلای
یکی دیگر از هزینه های تحصیل در آلمان قبل از ورود به این کشور، هزینه‌هایی است که برای اپلای کردن به دانشگاه‌های مختلف باید پرداخت کنید. این هزینه را اپلیکیشن فی Application fee می‌نامند و درواقع همان مبلغ پولی است که شما پرداخت می‌کنید تا هر دانشگاه مدارک شما را بررسی کنند و نسبت به پذیرش شما تصمیم بگیرند. اپلای برای کشور آلمان کمی در این قسمت با پیچیدگی روبه‌رو است. برای اینکه از جزئیات هزینه تحصیل در آلمان مطلع بشوید باید بدانید که اپلای آلمان از طریق سازمان Uni-assist صورت می‌گیرد؛ به‌این‌ترتیب که یونی اسیست به‌عنوان واسطه بین شما و دانشگاه مقصد عمل می‌کند. البته برخی از دانشگاه‌ها نیز با این سازمان همکاری نمی‌کنند و شما نیاز دارید که به‌صورت مستقل برای آن‌ها اپلای کنید. از نظر هزینه، شما می‌بایست در ابتدا 75 یورو به این سازمان پرداخت کنید و سپس به‌ازای هر دانشگاهی که قصد اپلای به آن را دارید 30 یورو اضافه‌تر بپردازید. برای اپلای به‌صورت مستقیم به دانشگاه نیز باید توجه داشته باشید که اپلیکیشن فی آن دانشگاه چقدر است. عموم دانشگاه‌ها بین 30 تا 100 یورو اپلیکیشن فی دریافت می‌کنند.
هزینه ویزا
یکی دیگر از هزینه های تحصیل در آلمان پیش از ورود به این کشور، هزینه ویزای تحصیلی آلمان است. سفارت برای بررسی پرونده شما، 90 یورو از شما وجه نقد دریافت خواهد کرد که البته این هزینه در ازای دریافت خدمات بیشتر مانند عکس بیومتریک و یا فتوکپی یا هزینه‌های پر کردن فرم ممکن است بیشتر شود.
هزینه بلیت هواپیما
درنهایت آخرین هزینه‌ای که شما نیاز دارید قبل از ورود به آلمان پرداخت کنید، هزینه پرواز از ایران به آلمان است. این هزینه ممکن است بر اساس نوع پروازی که انتخاب می‌کنید تفاوت داشته باشد؛ اما عموماً برای پرواز از تهران به شهرهایی مانند برلین و فرانکفورت بین 300 تا 500 یورو پول لازم است. همچنین این مسئله وابستگی زیادی به فصل پرواز و شهری که مقصد شماست دارد.
هزینه تحصیل در دانشگاه های آلمان چقدر است؟
یکی از نکات مثبت در بخش مهاجرت تحصیلی به کشور آلمان مسئله شهریه دانشگاه‌هاست. هزینه دانشگاه های آلمان درواقع برابر با صفر است و بیشتر دانشگاه‌های این کشور هیچ هزینه‌ای بابت تحصیل حتی از دانشجویان بین‌المللی دریافت نمی‌کنند؛ اما همواره هزینه‌ای به‌عنوان Admission fee از فرد گرفته می‌شود تا فرایند ثبت او در دانشگاه انجام شود. درهرصورت شهریه دانشگاه‌های آلمان وابستگی زیادی به نوع دانشگاه دارند. آلمان دارای دو نوع دانشگاه دولتی و خصوصی است که در بخش زیر جزئیات هزینه تحصیل در هر یک برای شما آورده شده است:
شهریه دانشگاه‌های آلمان؛ دانشگاه‌های دولتی
دانشگاه‌های دولتی آلمان در واقع از سیاست تحصیل رایگان که دولت برای مدیریت هزینه تحصیل در آلمان وضع کرده است تبعیت می‌کنند. این دانشگاه‌ها عموماً برای هر دو گروه دانشجوی داخلی و خارجی رایگان هستند. البته یک استثنا در کشور آلمان برای این دانشگاه‌ها وجود دارد. دانشگاه‌هایی که در ایالت Baden-Württemberg در این کشور قرار دارند، عموماً برای هر ترم تحصیلی از دانشجویان بین‌المللی که از خارج از اتحادیه اروپا برای تحصیل به آنجا می‌آیند، درخواست 1500 یورو شهریه می‌کنند. این شهریه برای یک ترم است که یعنی شهریه دانشگاه‌های آلمان در این ایالت سالانه 3 هزار یورو می‌شود.
همچنین هزینه دانشگاه های آلمان در بخش دولتی، شامل یک هزینه دیگر می‌شود که همان هزینه ثبت‌نام است. این هزینه ثبت‌نام یا ادمیشن فی، عموماً بین 150 تا 300 تخمین زده می‌شود. این هزینه با هدف پرداخت اقدامات اداری پرداخت می‌گردد. همچنین لازم به ذکر است که شهریه دانشگاه‌های آلمان به نسبت رشته‌های مختلف در دانشگاه‌های دولتی، چندان با هم تفاوت ندارند. برای مثال، رشته پزشکی با رشته‌های مهندسی در برابر رشته‌های هنر و علوم انسانی، تقریباً از نظر هزینه تحصیل در آلمان در بحث شهریه یکسان تلقی می‌شوند. درواقع تفاوت هزینه‌ها عموماً به دلیل هزینه‌های اضافی که برای منابع علمی یا آزمایشگاه‌های خاص در برنامه‌هایی مانند پزشکی یا مهندسی وجود دارند ناشی می‌شوند.
شهریه دانشگاه‌های آلمان؛ دانشگاه‌های خصوصی
در مقابل دانشگاه‌های دولتی، دانشگاه‌های خصوصی قرار دارند که مسلماً شهریه‌های بیشتری مخصوصاً از دانشجویان بین‌المللی دریافت می‌کنند. این دانشگاه‌های کلاس‌های درس کوچک‌تری دارند و امکانات آموزشی آن‌ها به نسبت دانشگاه‌های دولتی در سطح بالاتری قرار گرفته‌اند. همچنین برنامه‌های تحصیلی ارائه شده در این دانشگاه‌ها بیشتر به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند و شخصی‌سازی‌شده هستند تا به‌صورت اختصاصی دانشجو را برای شغل آینده‌اش آماده کنند. تمام این موارد باعث شده است که شهریه دانشگاه‌های آلمان در بخش خصوصی بسیار گران‌تر باشد.
لازم به ذکر است که تمام این دانشگاه‌ها طیف یکسانی از شهریه را ارائه نمی‌کنند. همچنین بر اساس نوع رشته ممکن است این شهریه تفاوت داشته باشد؛ اما به‌صورت کلی میانگین شهریه درخواستی از دانشجویان در دانشگاه‌های خصوصی وابسته به رشته به‌صورت زیر است:
برنامه‌های تحصیلی در رشته‌های مهندسی و کسب‌وکار: میانگین بین 10 هزار الی 20 هزار یورو در سال.
برنامه‌های تحصیلی برای رشته‌های پزشکی: این شهریه می‌تواند به بیش از 25 هزار یورو در سال برسد.
برنامه‌های تحصیلی برای رشته‌های هنر و علوم انسانی: شهریه این رشته‌ها می‌تواند بر اساس مقطع و همچنین دانشگاهی که در آن ثبت‌نام می‌کنید بین 8 هزار تا 15 هزار یورو باشد.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در آلمان؛ مسکن
یکی دیگر از مهم‌ترین هزینه‌های تحصیل در آلمان، هزینه مسکن و اقامت دانشجو در طول مدت تحصیل است. هزینه اجاره خانه اصلی‌ترین بخش مخارج ماهانه دانشجویان در آلمان را تشکیل می‌دهد که البته مقدار هزینه آن وابسته به شرایط اجاره و مکانی است که دانشجو برای زندگی انتخاب می‌کند. به‌صورت کلی یک دانشجوی بین‌المللی می‌تواند سه نوع اقامتگاه را برای طول دوره تحصیل خود انتخاب کند که عبارت‌اند از:
خوابگاه‌های دانشجویی: استفاده از خوابگاه‌های دانشجویی مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش اقامت در آلمان هستند به‌طوری‌که هزینه دانشگاه های آلمان در بخش اقامت و اسکان تنها بین 180 تا 500 یورو در ماه است. این هزینه وابستگی زیادی به موقعیت خوابگاه و امکانات آن دارد. این نوع از اقامتگاه‌ها عموماً توسط خود دانشگاه و یا سازمان‌هایی نظیر اتحادیه دانشجویی آلمان Studierendenwerk مدیریت می‌شوند. خوابگاه‌های دانشجویی عموماً اثاثیه اولیه، امکانات مشترک مانند آشپزخانه و خشک‌شویی را ارائه می‌کنند. همچنین گرمایش و اینترنت در این خوابگاه‌ها وجود دارد. تنها مسئله موجود در استفاده از خوابگاه‌ها این است که به دلیل درخواست‌های زیاد دانشجویی، عموماً ظرفیت‌ها خیلی زود پر می‌شوند و فرد باید در اولین فرصت برای آن‌ها اقدام کند.
آپارتمان اشتراکی: یکی دیگر از روش‌های اسکان برای دانشجویان بین‌المللی در آلمان استفاده از آپارتمان‌های اشتراکی است که آن‌ها را WG یا Wohngemeinschaft می‌نامند. این نوع مساکن، ماهانه بین 300 تا 650 یورو را به هزینه های تحصیل در آلمان اضافه می‌کند. این نوع از اسکان یکی از پرطرفدارترین شیوه‌های اسکان بین کسانی است که از اجاره خوابگاه جا می‌مانند. با اجاره این آپارتمان‌ها شما به نسبت تعداد نفرات محیط خانه، هزینه‌های انرژی و دیگر مسائل را با هم شریک می‌شوید. استفاده از آپارتمان‌های اشتراکی در شهرهای بزرگ‌تر رایج‌تر است. همچنین از آنجا که کارهای خانه نیز بین افراد تقسیم می‌شود، این گزینه می‌تواند از بهترین گزینه‌ها برای دانشجو باشد.
آپارتمان‌های خصوصی: در نهایت اگر دانشجو دوست نداشته باشد که در یک فضای اشتراکی زندگی کند می‌تواند به سراغ آپارتمان‌های خصوصی برود. هزینه اجاره این آپارتمان‌ها بین 600 تا 1500 یورو در ماه است که می‌تواند مخارج ماهانه دانشجویان در آلمان را بسیار افزایش دهد. البته لازم به ذکر است که این هزینه در حومه شهرها بین 450 تا 1200 یورو تخمین زده می‌شود اما در نهایت شما برای یک آپارتمان تک خواب به‌صورت میانگین 850 یورو نیاز خواهید داشت. همچنین باید توجه داشته باشید که برخی از این آپارتمان‌ها، اثاثیه ندارند و خودتان باید آن‌ها را تهیه کنید؛ به‌همین‌ترتیب شاید مجبور شوید برای اجاره آپارتمان‌های مجهز کمی بیشتر هزینه کنید. از طرفی، هزینه‌های انرژی نیز به عهده خود شماست که عموماً بر اساس استفاده شما از گرمایش، برق، آب و اینترنت، ماهیانه بین 50 تا 250 یورو بر هزینه تحصیل در آلمان می‌افزاید.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در آلمان؛ خوردوخوراک
یکی دیگر از اصلی‌ترین هزینه های تحصیل در آلمان مرتبط با بحث خوردوخوراک است. هزینه های زندگی دانشجویی در آلمان در بخش خوراک و غذا چندان زیاد نیست؛ اما این مسئله وابستگی زیادی به سبک تغذیه شما دارد. دانشجو هم می‌تواند با خریداری مواد و اقلام موردنیاز در منزل به آشپزی بپردازد و هم می‌تواند کلیه وعده‌های غذایی خود را از سلف دانشگاه و رستوران‌های سطح شهر دریافت کند. به‌صورت کلی راه اول به‌صرفه‌تر است و می‌تواند مخارج ماهانه دانشجویان در آلمان را در حد 200 یورو کاهش دهد. به‌این‌ترتیب هزینه خوردوخوراک دانشجویان در آلمان به شکل زیر است:
هزینه خرید اقلام غذایی
به‌صورت کلی دانشجویان بین‌المللی ماهانه بین 150 تا 250 یورو را صرف خرید اقلام و مواد خوراکی می‌کنند؛ البته درصورتی‌که سبک تغذیه آن‌ها شامل اقلام خاص و مواد ارگانیک نباشد. همچنین آن‌ها می‌توانند برای کاهش هزینه‌های خوردوخوراک از فروشگاه‌های خاصی که به دانشجویان تخفیف می‌دهند استفاده کنند. سوپرمارکت‌هایی مانند Aldi، Lidl و Netto از مشهورترین مراکز خریدی هستند که با وجود ارائه اقلام متنوع و باکیفیت، آن‌ها را با قیمت‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای عرضه می‌کنند. هرچند لازم به ذکر است که در برخی از شهرهای بزرگ مانند مونیخ و فرانکفورت این هزینه‌ها ممکن است کمی بیشتر شود. در هر صورت قیمت برخی از اصلی‌ترین مواد غذایی ماهانه در آلمان به صورت زیر است:
آیتم | قیمت میانگین |
نان سبوس‌دار (نیم کیلویی) | €1.89 |
تخم‌مرغ (10 عدد) | €2.89 |
شیر (1 لیتر) | €1.25 |
پنیر گودا (150 گرم) | €1.89 |
فیله مرغ (1 کیلویی) | €12.45 |
پاستا (1 کیلویی) | €2.78 |
سیب‌زمینی (1 کیلویی) | €1.15 |
سیب (1 کیلویی) | €2.49 |
برنج (1 کیلویی) | €2.99 |
روغن آفتاب‌گردان (1 لیتری) | €2.69 |
هزینه غذا در بیرون از منزل
درصورتی‌که شما از آن دسته افرادی هستید که دوست ندارید در منزل آشپزی کنید، می‌بایست عموم وعده‌های خود را در رستوران‌ها میل کنید. درواقع باید گفت که شما برای این کار تقریباً به 400 الی 500 یورو هزینه در ماه نیاز خواهید داشت که بخش بزرگی از هزینه های تحصیل در المان را تشکیل می‌دهد. البته قابل توجه است که استفاده از رستوران‌های دانشگاه هزینه‌ها را تا حدی قابل‌تحمل می‌کند؛ به‌طوری‌که هر وعده غذا در سلف دانشگاه‌های آلمان بین 2 الی 5 یورو است. در مقابل اگر بخواهید در یک رستوران متوسط در سطح شهر غذا بخورید، هزینه یک وعده برابر 8 الی 12 یورو می‌باشد. هزینه یک وعده فست‌فود در رستوران‌های مک‌دونالد نیز برای شما بین 10 الی 15 یورو تمام می‌شود.
هزینه‌های زندگی دانشجویی در آلمان؛ حمل‌ونقل
مخارج حمل‌ونقل یکی دیگر از مخارج ماهانه دانشجویان در آلمان است که نمی‌توان آن را حذف کرد. خوشبختانه آلمان یکی دیگر از کشورهای اروپایی است که سعی کرده تا سیستم حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری خود را با استفاده از وسایل نقلیه گوناگون مجهز کند. درواقع امروزه دانشجویان می‌توانند برای جابه‌جایی بین مقاصد مدنظر خود فارغ از اینکه داخل شهر باشد یا خارج از شهر، از وسایلی مانند قطارهای روزمینی (S-Bahn) و زیر زمینی (U-Bahn)، تراموا و اتوبوس، دوچرخه و حتی اجاره ماشین استفاده کنند.
هزینه استفاده از این وسایل نقلیه به‌صورت میانگین بین 30 الی 50 یورو در ماه است که البته شما می‌بایست یک کارت تردد به‌عنوان بلیت به منظور استفاده وسایل نقلیه تهیه کنید. سیستم حمل‌ونقل شهری آلمان با توجه به استفاده مداوم دانشجویان از وسایل نقلیه از آپریل سال 2024 طرح جدید را تصویب کرده است که در آن دانشجویان می‌توانند یک Deutschlandticket تهیه کنند. درواقع این کارت، همان کارت بلیت شماست که می‌توانید آن را به‌صورت نامحدود در طول ماه برای هر نوع سفر محلی و داخل شهری برای هر نوع وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. هزینه این کارت ماهیانه 29 یورو است که البته بدون کارت دانشجویی می‌توانید آن را با قیمت 49 یورو خریداری کنید. این مسئله باعث شده است تا حدی هزینه های تحصیل در آلمان در بخش حمل‌ونقل کاهش یابد.
شهریه بهترین دانشگاه های آلمان
هزینه دانشگاه های آلمان وابسته به نوع دانشگاه همان‌طور که مشاهده کردید ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشد. آلمان یکی از کشورهایی است که به لطف سیستم آموزشی سطح بالا، دانشگاه‌هایی با رتبه‌بندی بالا در لیست رنکینگ جهانی دارد؛ اما سؤال بسیاری از دانشجویان بین‌المللی این است که آیا میتوان همچنان با هزینه پایین در این دانشگاه‌های رنک بالا درس خواند یا نه؟ خبر خوب این است که هزینه های تحصیل در آلمان حتی در دانشگاه‌های تاپ این کشور نیز بسیار پایین است و شما می‌توانید در بسیاری از دانشگاه‌های آلمان به‌صورت رایگان یا با هزینه بسیار مقرون‌به‌صرفه تحصیل کنید. برعکس برخی کشورهای اروپایی که هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی در آن‌ها بسیار گران است، آلمان حتی به دانشجویان لیسانس اجازه تحصیل با هزینه پایین را می‌دهد. به‌این‌ترتیب در جدول زیر شما هزینه دانشگاه های آلمان که رتبه‌های بسیار بالایی دارند را می‌توانید مشاهده کنید. این ده دانشگاه بهترین دانشگاه‌های این کشور هستند که در رتبه‌بندی QS در سال 2024 انتخاب شده‌اند:
نام دانشگاه | رتبه‌بندی جهانی QS | شهریه به‌ازای هر ترم |
Technical University of Munich (TUM) | 28 | بدون شهریه (150 الی 200 یورو برای هزینه ثبت‌نام نیاز است) |
Ludwig Maximilian University of Munich (LMU) | 59 | بدون شهریه (150 یورو برای هزینه ثبت‌نام نیاز است) |
Heidelberg University | 84 | 1500 برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا (هزینه ثبت‌نام ندارد) |
Free University of Berlin | 97 | بدون شهریه (300 یورو برای هزینه ثبت‌نام نیاز است) |
RWTH Aachen University | 99 | 1500 الی 4500 یورو تنها برای برخی از رشته‌های خاص در مقطع ارشد مورد نیاز است. |
Humboldt University of Berlin | 128 | بدون شهریه (300 یورو برای هزینه ثبت‌نام نیاز است) |
University of Freiburg | 113 | برای بسیاری از برنامه‌های تحصیلی رایگان است (300 یورو برای هزینه ثبت‌نام نیاز است) |
University of Stuttgart | 355 | 1500 برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا (هزینه ثبت‌نام ندارد) |
Karlsruhe Institute of Technology (KIT) | 131 | 1500 برای دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا (هزینه ثبت‌نام ندارد) |
Technical University of Berlin (TU Berlin) | 147 | بدون شهریه (300 یورو برای هزینه ثبت‌نام نیاز است) |
شهریه بهترین رشته های تحصیلی در آلمان
مسئله‌ای که در مسیر اپلای به آلمان وجود دارد و می‌تواند هزینه تحصیل در آلمان را تا حدی دچار تغییر کند، رشته‌ای است که می‌خواهید در آن تحصیل کنید. درواقع مانند تمام کشورهای دیگر، آلمان نیز برای تحصیل در رشته‌های گوناگون، هزینه‌های متفاوتی را در نظر می‌گیرد. البته لازم به ذکر است که همچنان مسئله دولتی یا خصوصی‌بودن دانشگاه در میزان این هزینه مؤثر است. درهرصورت، به‌طورکلی برخی از رشته‌ها مانند MBA و medicine نسبت به رشته‌هایی مانند هنر و علوم طبیعی گران‌تر هستند و دلیل آن را میتوان سختی رشته، نیاز به منابع بیشتر و همچنین تقاضای بیشتر از سمت جامعه دانست. همچنین قابل‌ذکر است که به‌طورکلی برنامه‌های تحصیلی که به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند از برنامه‌های آلمانی‌زبان هزینه‌های بیشتری را به دانشجو تحمیل می‌کنند.
به‌این‌ترتیب در جدول زیر 10 نمونه از بهترین رشته‌های تحصیلی در آلمان را به همراه میانگین شهریه‌های مورد نیازشان برای شما آورده‌ایم:
رشته تحصیلی | میانگین شهریه سالانه |
پزشکی | €1,500–€20,000 |
مهندسی | €0–€3,000 |
مدیریت کسب‌وکار | €3,000–€20,000 |
علوم کامپیوتر | €0–€6,000 |
معماری | €500–€3,000 |
هنر و علوم انسانی | €0–€2,000 |
حقوق | €0–€5,000 |
علوم طبیعی | €0–€3,000 |
مدیریت و MBA | €20,000–€50,000 |
علم داده و هوش مصنوعی | €3,000–€20,000 |
تخمین هزینه ماهانه دانشجویان در شهرهای بزرگ آلمان
هزینه های تحصیل در آلمان به‌طورکلی تا حد زیادی وابسته به شهری است که دانشجو در آن درس می‌خواند. ازآنجایی‌که نرخ مخارج مختلف مانند مسکن، روش‌های حمل‌ونقل و همچنین سبک زندگی‌های متفاوت که در شهرهای متفاوت جاری است، میتوان نتیجه گرفت که هر شهر ساختار هزینه‌ای خود را دارد. شهرهای بزرگ‌تری مانند مونیخ و فرانکفورت به نسبت دیگر شهرها از مسکن و سرویس‌های گران‌قیمت‌تری برخوردار هستند. این در حالی است که شهرهای کوچک و آن‌هایی که در شرق آلمان قرار دارند؛ مانند لایپزیگ و درسدن، سبک زندگی مقرون‌به‌صرفه‌تری دارند و برای مدیریت هزینه های زندگی دانشجویی در آلمان مناسب‌ترند.
در واقع در این میان، مونیخ گران‌ترین شهر برای تحصیل شناخته می‌شود؛ چرا که مسکن در آنجا بسیار گران است. همچنین لایپزیگ و درسدن هم به‌خاطر اجاره‌خانه‌های بسیار پایین، بهترین انتخاب‌ها برای دانشجویان هستند. به‌این‌ترتیب به‌صورت کلی میتوان هزینه های تحصیل در آلمان را در ده شهر مهم این کشور به‌صورت زیر دانست:
شهر | هزینه ماهانه زندگی دانشجویی |
Munich | 1,200 – 1,800 |
Frankfurt | 1,100 – 1,600 |
Berlin | 1,000 – 1,500 |
Hamburg | 1,000 – 1,500 |
Cologne | 1,000 – 1,400 |
Stuttgart | 1,000 – 1,500 |
Düsseldorf | 900 – 1,400 |
Freiburg | 900 – 1,300 |
Leipzig | 800 – 1,200 |
Dresden | 800 – 1,100 |
بهترین راه‌های کاهش هزینه های تحصیل در آلمان
هزینه تحصیل در آلمان برای بسیاری از دانشجویان بین‌المللی از بزرگ‌ترین معضلات مهاجرت تحصیلی به شمار می‌آید به‌طوری‌که بسیاری از آن‌ها را منصرف می‌کند؛ به‌این‌ترتیب، بسیاری از دانشجویان به دنبال راهی هستند تا به‌نوعی هزینه تحصیل در آلمان را کاهش دهند یا از طریق راه‌های درآمدزایی دیگر این مخارج را جبران کنند. در حال حاضر راه‌های زیادی برای این مسئله به دانشجویان پیشنهاد می‌شود که برخی در حوزه انتخاب سبک زندگی مقرون‌به‌صرفه و صرفه‌جویی در هزینه‌هاست و برخی دیگر پیداکردن منابع درآمدزایی مؤثر است. از بین دسته دوم میتوان به سه راه کار اصلی استفاده از بورسیه‌های تحصیلی آلمان، اشتغال در یک کار پاره‌وقت و همچنین بهره‌مندی از وام‌های دانشجویی اشاره کرد.
بورسیه‌های تحصیلی در آلمان
یکی از اصلی‌ترین راه‌های کاهش هزینه‌های تحصیل در آلمان، دریافت بورسیه تحصیلی است. درواقع ازآنجاکه آلمان یک کشور با سیستم آموزشی تقریباً رایگان است، شاید تعداد بورسیه‌های تحصیلی موجود برای پرداخت هزینه دانشگاه های آلمان به نسبت دیگر کشورها کمتر باشد؛ اما دانشجویان ممتاز با ارائه یک رزومه تحصیلی و تحقیقاتی خوب می‌توانند بورسیه‌هایی را برای پرداخت هزینه زندگی به دست آورند. این بورسیه‌ها از منابع مختلفی مانند دولت و خود دانشگاه‌ها تامین می‌شوند و می‌توانند در شرایط مختلف و بر اساس معیارهای خاصی به دانشجویان ارائه شوند. البته لازم به ذکر است که تعداد این بورسیه‌ها در مقاطع ارشد و دکتری بسیار بیشتر از مقطع کارشناسی است.
همچنین شما می‌توانید همراه با اپلای آلمان، برای بورسیه‌های مختلف هم درخواست ارسال کنید تا بنا به شرایط، برای شما کمک‌هزینه تحصیلی در نظر گرفته شود. لازم به ذکر است که مدارکی که برای اپلای استفاده می‌کنید در گرفتن بورسیه تحصیلی نیز کاربرد دارد؛ برای مثال انگیزه‌نامه قوی می‌تواند نقش بسیار زیادی را در موفقیت شما در دریافت بورسیه بازی کند.
به‌این‌ترتیب معروف‌ترین بورسیه‌های تحصیلی برای کاهش هزینه تحصیل در آلمان عبارتند از:
بورسیه DAAD: این بورسیه برای مقاطع ارشد و دکتری در نظر گرفته شده است و دانشجویان می‌توانند بر اساس شایستگی تحصیلی آن را به دست آوردند. طبق این بورسیه، تمام شهریه دانشگاه‌های آلمان برای دانشجویان پوشش داده می‌شود و ماهیانه مبلغی برای جبران هزینه تحصیل در آلمان به آن‌ها پرداخت می‌شود. این هزینه برای دانشجویان مقطع ارشد 860 یورو در ماه و برای دانشجویان دکتری 1200 یورو است.
بورسیه Heinrich Böll Foundation: این بورسیه تحصیلی نیز برای دانشجویان مقطع کارشناسی‌ارشد و دکتری در دسترس است. پوشش هزینه های تحصیل در المان به واسطه این بورسیه به‌اندازه 1350 یورو در ماه است. همچنین این بورسیه خدمات درمانی را در کنار این مبلغ ارائه می‌کند.
بورسیه Konrad-Adenauer-Stiftung: با دریافت این بورسیه دانشجویان می‌توانند از کمک‌هزینه ماهیانه 850 یورو در مقطع کارشناسی ارشد و همچنین 1200 یورو در مقطع دکتری بهره‌مند شوند. از مزایای دریافت این بورسیه میتوان به کمک‌های اضافی به خانواده دانشجو و همچنین ارائه بیمه درمانی اشاره کرد.
بورسیه SBW Berlin: یکی دیگر از بورسیه‌های موجود برای کاهش هزینه‌های تحصیل در آلمان، بورسیه SBW Berlin است که در آن کلیه شهریه دانشگاه‌های آلمان برای دانشجو حذف می‌شود. همچنین این کمک‌هزینه، در خصوص هزینه‌های زندگی نیز به دانشجو کمک می‌کند؛ به‌طوری‌که هزینه‌های اسکان و سفر او را پرداخت می‌کند. این بورسیه هم برای کارشناسی و هم برای مقطع ارشد در دسترس است.
بورسیه Rosa Luxemburg Stiftung: یکی دیگر از بورسیه‌های محبوب در بین دانشجویان این بورسیه است که در مقطع ارشد و دکتری به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌شود. با این کمک‌هزینه، فرد از مبلغ 1350 یورو پول به‌صورت ماهانه برخوردار خواهد شد. همچنین در صورت دریافت چنین بورسیه‌ای، پوشش خدمات درمانی و امکانات تحقیقاتی برای فرد ارائه می‌شود.
کار هم‌زمان با تحصیل در آلمان
یکی دیگر از اصلی‌ترین روش‌های کاهش هزینه تحصیل در آلمان، کارکردن به‌صورت پاره‌وقت در هنگام تحصیل است. درواقع بسیاری از دانشجویان بین‌المللی ترجیح می‌دهند که برای جبران هزینه دانشگاه های آلمان در موقعیت‌های مختلف کاری حاضر شوند و درآمد کسب کنند. با توجه به قوانین آلمان، هر دانشجو می‌تواند به‌صورت 120 روز تمام‌وقت و یا 240 روز به‌صورت پاره‌وقت مشغول کار شود. نقش‌های زیادی برای دانشجویان وجود دارد. آن‌ها هم می‌توانند در داخل دانشگاه و هم در خارج از دانشگاه مشغول باشند. درصورتی‌که یک دانشجو بخواهد در محیط دانشگاه مشغول باشد می‌تواند برای کار در کتابخانه‌ها، آزمایشگاه‌ها، کافه‌ها و رستوران‌ها و دیگر مراکز دانشگاه درخواست دهد. همچنین برخی از دانشجویان به‌عنوان دستیار آموزشی یا دستیار تحقیقاتی اساتید انتخاب می‌شوند که در ازای آن حقوق دریافت می‌کنند.
در مقابل اگر فرد می‌خواهد در خارج از دانشگاه مشغول باشد، شغل‌هایی مانند تحویل بسته یا غذا، کار در رستوران‌ها، همکاری با شرکت‌ها در صورت داشتن مهارت و همچنین کار در فروشگاه‌ها و غیره برای آن‌ها مناسب است. دستمزد میانگین این نوع کارها با اینکه تفاوت اندکی با هم دارند؛ اما به‌صورت کلی بین 12 الی 15 یورو در ساعت در نظر گرفته می‌شود. به‌این‌ترتیب دانشجو با توجه به ساعات کاری خود می‌تواند ماهانه بین 450 الی 850 یورو درآمد کسب کند که تا حد زیادی هزینه زندگی دانشجویی در آلمان را پوشش می‌دهد.
وام دانشجویی
وام‌های دانشجویی یکی دیگر از مهم‌ترین روش‌های پوشش شهریه دانشگاه‌های آلمان و مخارج ماهانه به‌حساب می‌آید. لازم به ذکر است که دریافت وام‌های دانشجویی در ابتدای مسیر مهاجرت و از داخل ایران بسیار دشوار است؛ چرا که شما نیاز به رعایت نیازمندی‌های بسیاری دارید که از میان آن‌ها میتوان به یک یا دو ضامن شهروند آلمان اشاره کرد.
برخی از پرکاربردترین طرح‌های وام دانشجویی در آلمان عبارت‌اند از:
وام‌های دانشجویی KfW: پرکاربردترین نوع وام دانشجویی بین دانشجویان بین‌المللی برای کاهش هزینه تحصیل در آلمان، این وام است. با استفاده از این کمک‌هزینه، فرد ماهانه مبلغ 650 یورو را دریافت می‌کند.
وام‌های دانشجویی بانک‌های خصوصی: بسیاری از بانک‌های دولتی و خصوصی آلمان، سالانه وام‌های دانشجویی زیادی را به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌کنند. برخی از این وام‌ها تنها شهریه دانشگاه‌های آلمان را پوشش می‌دهند و به‌صورت مستقیم به دانشگاه پرداخت می‌کنند؛ ولی برخی از آن‌ها، هزینه مدنظر را به خود شما واریز می‌کنند و در قبال آن، رسیدهای پرداخت مشخصی را برای اطمینان از شما دریافت می‌کنند.
BAföG: این نوع وام دانشجویی به دانشجویان بین‌المللی اعطا می‌شود که مدتی است در آلمان حضور دارند. درواقع این نوع از وام از طریق بانک‌های دولتی به دانشجو پرداخت می‌شود تا نیازهایی مانند هزینه شهریه، مسکن و موارد آموزشی را رفع کند. البته مقدار از این پول هم به‌صورت بورسیه پرداخت می‌شود که نیازی به بازپرداخت ندارد.
نتیجه‌گیری
هزینه تحصیل در آلمان درصورتی‌که در دانشگاه‌های دولتی پذیرفته شوید، می‌تواند تنها معطوف به هزینه زندگی دانشجویی شود؛ چرا که بار شهریه دانشگاه‌های آلمان از روی دوش شما برداشته می‌شود. با این وجود، این هزینه‌ها نیز می‌توانند برای دانشجو نگرانی‌هایی به همراه داشته باشند. هزینه مسکن، خوردوخوراک، حمل‌ونقل و دیگر مسائل جانبی در طول تحصیل می‌تواند مخارج ماهانه دانشجویان در آلمان را تا حد زیادی دچار نوسان کند و در این بین رشته تحصیلی و دانشگاهی که در آن تحصیل می‌کنند نیز اهمیت زیادی دارد. در نهایت اما دانشجویان می‌توانند از روش‌های مختلف هزینه تحصیل در آلمان را پوشش دهند که از میان آن‌ها، استفاده از بورسیه تحصیلی، کار هم‌زمان با تحصیل و بهره‌گیری از وام‌های دانشجویی بهترین هستند.
دیدگاه کاربران